Taliban'ın Afganistan'da iktidarı ele geçirmesinden bu yana eroin kaçakçılığını durdurmasına rağmen ülke ve çevresindeki metamfetamin kaçakçılığı son yıllarda arttı.
Birleşmiş Milletler'in yayınladığı raporda, BM Uyuşturucu ve Suç Dairesi (UNODC) Genel Müdürü Ghada Waly, 'Afganistan ve bölgede metamfetamin kaçakçılığında yaşanan artış, yasadışı uyuşturucu pazarında önemli bir değişime işaret ediyor ve acilen ilgilenilmesi gerekiyor' dedi.
Ağustos 2021'de yeniden iktidara gelen Taliban, ertesi yılın nisan ayında dünyanın ana afyon üreticisi olan Afganistan'da narkotik üretimini yasakladı. Taliban yetkilileri, güvenlik güçlerinin Afgan haşhaş çiftliklerine baskınlar yaptığını ve mahsulleri yok ettiğini söylüyor.
UNODC, eroin kaçakçılığının yavaşladığını ancak metamfetamin kaçakçılığının 'yasağın ardından yoğunlaştığını' ifade etti. Afganistan ve çevresinde kimyasal bir uyuşturucu olan metamfetamin yakalama vakaları, 2021'e kadar geçen beş yılda 12 kat arttı. 2019 ile 2022 arasında İran ve Pakistan gibi yakın ülkeler de ele geçirme vakalarının arttığı bildirildi. Fransa ve Avustralya gibi uzak ülkelerde de, Afganistan kaynaklı olduğu düşünülen metamfetamin ele geçirildiği bildirildi.
UNODC, Afganistan'dan gelen uyuşturucunun çoğunun, bazı soğuk algınlığı ve grip ilaçlarında bulunanlar gibi kolay erişilebilir maddelerden yapıldığını söyledi. Afganistan, metamfetamin yapmak için kullanılabilen efedra bitkisine ev sahipliği yapıyor, ancak UNODC, uyuşturucuyu üretmek için gereken miktarların ve mahsul miktarındaki dalgalanmaların, Afganistan'ın üretiminin yalnızca bitkiye bağlı olmadığı anlamına geldiğini söyledi. UNODC'un raporunda, 'Soğuk algınlığı ilaçları ve endüstriyel sınıf kimyasallar, metamfetamin üretimi için daha verimli ve uygun maliyetlidir ve bu nedenle çok daha büyük bir tehdit oluşturmaktadır,' ifadeleri yer aldı.
UNODC’nin son raporunda, Afganistan ve çevresinde 2017’de ele geçirilen 2,5 ton sentetik uyuşturucunun 2021’de 29,7 tona çıktığı belirtildi. Bu, 2017’ye göre %1200’lük bir artışa işaret ediyor.
Raporda, Taliban’ın 2022’de eroini yasaklamasına rağmen, metamfetamin üretimi ve kaçakçılığında ciddi bir artış yaşandığı kaydedildi. UNODC Başkanı Ghada Fathi Waly, 'Afganistan’da ve bölgede metamfetamin kaçakçılığında yaşanan artış, yasa dışı uyuşturucu pazarında önemli bir değişime işaret ediyor ve derhal müdahale etmemizi gerektiriyor' dedi. Waly, bölgesel işbirliğinin sentetik maddelerin daha geniş alanlara yayılmasını önlemek için kritik öneme sahip olduğunu vurguladı.
KAMUOYUNA DUYURULACAK
UNODC, Afganistan’daki afyon üretimine ilişkin verileri gelecek ay paylaşacağı raporla kamuoyuna duyuracak. Bu rapor, Afganistan’ın uyuşturucu ticaretinde oynadığı kilit rolü bir kez daha ortaya koydu. Taliban’ın eroin ticaretini yasaklaması, metamfetamin üretimine ve kaçakçılığına yönelmesine neden oldu. Bu durum, bölgedeki uyuşturucu pazarını yeniden şekillendirdi ve ciddi bir sorun teşkil ediyor. Afganistan’daki uyuşturucu sorununun çözümü, bölgesel işbirliğinin yanı sıra, Afganistan’ın siyasi ve ekonomik istikrarına kavuşmasına da bağlı.
