Aral Gölü: Orta Asya'nın Çevre Felaketi
Aral Gölü, bir zamanlar dünyanın dördüncü en büyük gölü olarak biliniyordu. Ancak 1960'lı yıllardan itibaren yaşanan kuruma süreci, Orta Asya'da ciddi bir çevre krizini gündeme getirdi. Özellikle Özbekistan ve Kazakistan arasındaki bu göl, tarım faaliyetlerinin etkisiyle büyük zarara uğradı.
Kurumanın Nedenleri ve Sonuçları
Eski Sovyetler Birliği, bölgedeki pamuk üretimini artırmak için sulama alanlarını genişletme kararı aldı. 1960'lı yıllarda Amuderya (Ceyhun) ve Sirderya (Seyhun) nehirlerinden her yıl göle akan su miktarı önemli ölçüde azaldı. Sonuç olarak, Aral Gölü'nün yüz ölçümü 1960'tan itibaren devasa bir biçimde küçüldü; su seviyesi üç kat, hacmi ise 15 kat azaldı.
Yeni Bir Çöl: Aralkum
Aral Gölü'nün kuruyan tabanı üzerinden 4 milyon hektarlık bir alan, "dünyanın en genç çölü" olarak anılan Aralkum Çölüne dönüştü. Burada oluşan tuzlu kum tabakaları, her yıl 100 milyon ton tuzlu tozun havaya karışarak bölgedeki çevre krizini artırıyor.
Çevresel ve Sağlık Sorunları
Kuruma süreci, insan sağlığını ve yaşam standartlarını olumsuz etkiliyor. Yaklaşık 3 milyon kişinin yaşadığı bölgede, çeşitli hastalıkların ve bebek ölümlerinin artmasına yol açtı. Tarihi balıkçı kasabası Moynak ise tarım ve balıkçılığın zarar görmesi nedeniyle açlık ve göç sorunu ile karşı karşıya kaldı.
Ağaçlandırma Çalışmaları ile Umut Var
Özbekistan hükümeti, Aral Gölü'nün kuruyan kısmını ağaçlandırma çalışmalarına hız verdi. 2017 yılından bu yana, 3.2 milyon hektar arazinin 2 milyon hektarının ağaçlandırılması hedefleniyor. Orta Asya'ya özgü çöl koşullarına dayanıklı ziraat çalışmalarıyla çevresel durumu iyileştirmeyi planlıyorlar.
Uzmanların Görüşleri
Zafar Eşankulov, Özbekistan Ekoloji Bakanlığı'ndan yaptığı açıklamada, ağaçlandırma çalışmalarının bölgedeki kum ve tozların yayılmasını engellemede önemli bir rol oynadığını belirtti. Bu projeler, hem ekosistemi korumayı hem de halkın yaşam kalitesini artırmayı hedefliyor.
Aral Gölü'nde yaşanan çevre felaketi, pek çok ders barındırıyor. Ancak yapılan düzenli ağaçlandırma çalışmaları, bu trajik hikayeden umut verici bir çıkış yolu sunmakta.
Daha önce dünyanın dördüncü büyük gölü olarak bilinen, Özbekistan ile Kazakistan arasında bulunan Aral Gölü'nün 1960'lı yıllardan itibaren kurumaya başlamasıyla Orta Asya ülkeleri, büyük bir çevre felaketiyle karşı karşıya kaldı. Özbekistan Ekoloji, Çevre Koruma ve İklim Değişikliği Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü yetkilisi Zafar Eşankulov (fotoğrafta), AA muhabirine konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
Daha önce dünyanın dördüncü büyük gölü olarak bilinen, Özbekistan ile Kazakistan arasında bulunan Aral Gölü'nün 1960'lı yıllardan itibaren kurumaya başlamasıyla Orta Asya ülkeleri, büyük bir çevre felaketiyle karşı karşıya kaldı. Özbekistan Ekoloji, Çevre Koruma ve İklim Değişikliği Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü yetkilisi Zafar Eşankulov (fotoğrafta), AA muhabirine konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
