Ay'ın Fethi İçin Amansız Yarış
Geçtiğimiz hafta Hindistan'ın başarıyla gerçekleştirdiği ve Rusya'nın başarısızlıkla sonuçlanan Ay'a çıkma girişimi, Ay'da mevzi kazanma adına yaşanan amansız rekabeti yeniden gündeme getirdi. Rusya'nın Ay'a gönderdiği Luna 25 isimli uzay aracının Ay'ın kuzey kısmına yaptığı uçuş, aracın yüzeye çakılması ile başarısız oldu. Hindistan ise Ay'ın güney kısmına Chandraaan-3 isimli araçla başarılı iniş gerçekleştirdi. Bu iki yolculuk aslında dünyada 50 yıl sonra yeniden Ay üzerinden prestij, güç ve etkinlik mücadelesinin başladığının habercisi.
Çin daha önce Ay'a başarılı bir iniş gerçekleştirmişti. İsrail 2019 yılındaki başarısız girişimden sonra yeniden Ay'a bir araç göndermeyi planlıyor. ABD ise hedefleri büyütüp 2030 yılına kadar ayda içinde insanlar bulunan bir istasyon kurmayı planlıyor. Benzeri bir projeyi Çin de 2025 yılına kadar gerçekleştireceğini açıkladı. Öte yandan Japonya da Pazartesi günü aya göndermeyi planladığı uzay aracını, hava muhalefeti nedeniyle ileri bir tarihte göndereceğini açıkladı.
Rekabette BAE de Var
Rekabete katılan bir diğer ülke ise Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), BEA'nin Nisan ayında Japonlarla birlikte Ay'a gönderdiği araç, Ay yüzeyine çakılıp parçalanmıştı. Ancak BEA Mars'a araç göndermeyi başardı. BAE'nin Mars'a gönderdiği uzay aracı 2021 yılından beri görüntüler gönderiyor. Ayrıca Güne Kore de bu yıl Ay'a iniş yapacak bir uzay aracı gönderecek.
Ülkelerin yeniden Ay yolculuğuna yönelmelerinin temel nedenlerinin başında prestij ve halka özgüven verme motivasyonu yatıyor. Geçtiğimiz haftanın Ay yolculuğu kazananı Hindistan'ın devlet başkanı Narendra Modi ay zaferini tarihi bir kırılma ve büyük bir ulusal zafer olarak lanse etti. İsrail de başarısızlıkla biten ay yolculuğunda uzay aracına Tevrat, İsrail'in istiklal marşı ve İsrail bayrağını 'Küçük ülke büyük hedefler sloganıyla' yerleştirmişti.
Ay'ın Yeraltı Zenginlikleri
Dünyada yeniden alevlenen ay rekabetinin temelinde prestij ve güç gösterisi olmakla birlikte bir diğer hedef de Ay'da bulunduğu tahmin edilen yer altı zenginliklerine ulaşmak. ABD, ortakları ile ayda kurmayı planladığı Artemis isimli istasyonda 'güvenlik sınırları' belirleyerek başka ulusların söz konusu bölgelerde araştırma yapmasını engellemek istiyor. Çin ise ABD'nin bu girişimini Ay'ın kolonileştirmesi olarak nitelendiriyor. Rusya ile birlikte Ay'da insanlı bir istasyon açma hedefi koyan Çin bu projeye başka ülkeleri de katarak, tıpkı ipek yolu projesinde olduğu gibi katılan ülkeleri Ay'da kendisine bağımlı hale getirme peşinde.
Avrupa ise özelikle ABD'nin uzay araçlarına parçalar üretiyor ancak özel bir uçuş henüz planmış değil. Türkiye ise 2030 yılına kadar hem aya araç hem de uzaya insanlı araç göndermeyi planlıyor.
