NATO Liderler Zirvesi: İsveç'in NATO'ya Üyeliği ve Diğer Konular
Daha önceleri NATO liderler zirvesini pek bilmezdik. Özellikle son üç yıldır adını sıkça duyduğumuz NATO liderler zirvesi yılda bir kez toplanıp karar alma yetkisi olan NATO'nun en üst kuruluşudur. Bu bakımdan NATO bilindiğinin aksine askeri değil sivil bir kuruluştur. Her geçen gün adından daha çok bahsedilir olmasının sebebi ise ABD eksenli NATO'nun küresel sistemin geleceğini belirleyen bir konumda olmasıdır. Yani önümüzdeki yıl ve yıllarda dünyada politik ve askeri bakımdan neler olacak, neler yaşanacak, zirve sonrası yayımlanan bildiride rahatlıkla görülebilir.
Bu yılki NATO liderler zirvesinin ana gündem maddelerini İsveç ve diğer konular şeklinde özetlememiz mümkün. İsveç'in NATO'ya üyeliği ağırlıklı gündem maddesiydi. İki yüz yıldan beri herhangi bir pakta üye olmamış İsveç'in neden NATO'ya üyeliği söz konusu oldu ve neden bu kadar hızlı davranılmak isteniyor?
Tabii burada İsveç'ten çok dönüp ABD'ye bakmak lazım. ABD'nin İsveç'e verdiği görevler var. Birincisi Rusların Baltık Denizi'ne çıkmasını önlemek ve ikincisi de olası Rus taarruzunda Avrupa'daki savunma için stratejik derinlik sağlamak. Olası bir savaşta Finlandiya Avrupa savunma hattı için tek başına bu derinliği sağlayamayacağı gibi İsveç olmadan Rusların Baltık Denizi'ne çıkışına da engel olamaz. Zaman olarak neden bu kadar acele ediliyor sorusu da çok önemli çünkü ABD ve NATO'nun henüz açıklanmayan ama tahmin edebileceğimiz Ukrayna savaşının kuzeye doğru genişletme planında nihai hedefe ulaşmak için acele etmesi gerekiyor. Nihai hedefin ise Rusya'nın dizaynından sonra Çin olduğunu herkes biliyor. Dolayısıyla 500 günden fazladır devam eden Ukrayna savaşında ABD ve NATO Rusya'yı arzu ettikleri ölçüde yıpratamadılar. Birden fazla kanal açmak gerekiyor. İkinci kanal muhtemelen daha kuzeyde olacak gibi. O yüzden bir an önce İsveç'in istemese bile NATO'ya katılması gerekiyor.
İsveç dışındaki diğer konulara bakacak olursak Avrupa'nın üçüncü küresel kapışmaya hazırlanması ve Ukrayna'ya destek verilmesidir. Bunun için NATO üyesi ülkelerin savunma bütçelerini artırmaları ve Ukrayna'ya daha fazla silah göndermeleri talep ediliyor. Zaten adeta Rus korkusuyla tir tir titreyen Avrupa ülkelerinin de başka bir seçeneği kalmamış gibi. Artırılmış savunma bütçelerindeki paraların silah alımı için büyük ölçüde ABD'ye gideceğini de buraya not düşelim.
Türkiye'nin İsveç'in NATO'ya üyeliğine yeşil ışık yakması, kabul ettiği veya kesinlikle onay vereceği anlamına gelmiyor. Yani Finlandiya'nın NATO'ya üyeliğindeki rahatlık ve kolaylık İsveç'in NATO'ya üyeliğinde yok. Finlandiya NATO'ya üye olduğu için ayrı bir protokol imzalanarak İsveç'e yapması gereken ev ödevleri verilmiş oldu. Bu nedenle İsveç'in ev ödevlerinde takınacağı tutum Avrupa'nın güvenliğini belirleyecek gibi görünüyor. Ev ödevlerini iyi yaparsa NATO'ya girebilir, yapmazsa kendi bilir. Henüz süreç tamamlanmış değil.
Bu arada Türkiye'nin kazanımlarını, F-16 savaş uçakları ve kitlerinin ülkemize verilmesinin önünün açılması, AB sürecinde ilave desteklerin sağlanması, FETÖ ve PKK-PYD terör örgütlerinin uluslararası bir metne girmiş olması ve bunlarla mücadelede somut adımlar atılmasının taahhüt edilmiş olması, NATO bünyesinde Terörle Mücadele Özel Koordinatörü'nün atanması ve İsveç'le de benzer bir mekanizmanın oluşturulması şeklinde sayabiliriz. NATO ülkelerinden Türkiye'ye konulan silah ambargoların kaldırılması da ülkemiz için önemli bir kazanımlardır.
Sonuçta Pisveç İsveç olur mu bilemem ama biz ne yapacağımızı biliyoruz.
